BU FENA MÜLKÜNDE BEN

Bu fena mülkünde ben nice nice hayran olam,
Nice bir handan olam ya nice bir giryan olam.

Gah feleklerde meleklerden dilekler eyleyem,
Gah arş ve şems ile evren olam, gerdan olam.

Adımım attım yedi dört on sekiz binden öte,
Dokuzu yolda koyup şah emrine ferman olam.

Dost ferah kıldı terahtan, ben teberra eyledim,
Sureta insan olam, hem can hem de canan olam.

Gah bir müfti müderris, gah bir mümeyyiz, gah temiz,
Gah müdebbir bir nakış, gah nakş ile noksan olam.

Gah batnı Hut içinde Yunus ile çok söyleşem,
Gah çıkam arş üzere bin can olam, Selman olam.

Gah inem esfellere Şeytan ile şerler düzem,
Geh çıkam arş üstüne, seyran olam, cevlan olam.

Gah varıp bir sır olam hem işidem hem söyleyem,
Bir civan olup gehi insan olam nisyan olam.

Gah makulat ve meşruat ve takrir ile beyan,
Gahi maksurat olam gah sahibi keyvan olam.

Gah bir surette insan, gah bir sıfatta canavar,
Nice bir tilki olam, ya kurt veya aslan olam.

Nice bir tecrîd ve tefrîd nice mücerred münferid,
Nice bir cin veya insan ya da bir şeytan olam.

Nice aşk meydanında nefs atını seğirttirem,
Ya nice bir başımı top eyleyip çevgan olam.

Birlik ile bir olam, birlik benimle bir ola,
Gah dönem derya olam, katre olam, umman olam.

Gah cehennemde yanam Firavun ve Haman ile,
Gah bir cennete varam Gılman ile Rıdvan olam.

Gah bir cengaver olam, Efreng ile ceng eyleyem,
Gah dönem Efreng olam, nisyan ile isyan olam.

Nice bir mechul olam, merdud olam, Nemrud olam,
Gah varam Cafer olam, tayyar olam, perran olam.

Nice bir nami olam, ilmiyle kam ıssı olam,
Gah cehl ile yürüyem, nakam olam, nadan olam.

Gah yıkam, gahi yakam, yeryüzünü perran edem,
Gah varam arşa çıkam, hem şah olam sultan olam.

Değmeler bu sırra ermezler ledünnîdir azîz,
Hızır'ı yolda koyup kerrub ile gerdan olam.

Nice bir dertler ile odlara yanam yakılam,
Nice bir şakir olam, zakir olam mihman olam.

Ya nice bir dost ile o ben olam, ben o olam,
Ya nice ırak düşem, mahzun olam, ahzan olam.

Terk edem nar ile haki badı narı aslına,
Şeş cihetde ben çıkam tensiz olam cansız olam.

Nice bir Cercis ve Bercîs olam ve Mirrîh olam,
Nice bir Calinus ve Bukrat olam Lokman olam.

Bu dokuz arslanlı yedi evren ve dört ejderha,
Bunlar ile cenk edem, Rüstem olam, destan olam,

Bir demi asude olam, gaflet ile hurd ve ham,
Bir dem aşüfte olam, mecnun olam, hayran olam.

Gönlümün gencine rencler ermeden bir yol bulam,
Ya Hu deryaya girem renksiz ve elvansız olam.

Can ile arif olup senlik ve benlik terk edem,
Gah varıp dilsiz olam, ögsüz olam, hayvan olam.

Çünkü derler n'ideyim demezse yanar can ve ten,
Ben dahi dürler dökem, dosta hezar destan olam.

Kar olam bikar olam, ariflere esrar olam,
Gah dönem gerdar olam, güftar olam Numan olam.

Gah varam balçık olam, gah dönüşem girdi hak,
Gah varam gevher olam, yakut olam, mercan olam.

Ademilikten çıkam, uçam melekler mülküne,
Levn olam, bilevn olam, geh kevn olam, bikan olam.

Gah muti olam Huda'nın emrine bin can ile,
Gah dönem asi olam, Musî olam, İmran olam.

Gah varam Davud olam, çıkam Süleyman tahtına,
Gah yine gümrah olup, vaslı koyup hicran olam.

Gâh zindandan çıkam azad olam abad olam,
Geh gine derban olam, mahbus olam, zindan olam.

Dar olam, gerdar olam, berdar olam, Mansur olam,
Can olam, hem ten olam, hem in olam, hem an olam.

Gah beyaban ile harab, gah serab ve gah türab,
Gah gine mamur olam, gah çetr ve geh sayvan olam.

Gah izzetle varıp bir mümîn olam devletli ben,
Gah varam rükkan olam, rehber olam, ruhban olam.

Gah dönem hamuş olam, geh cuş edem, geh huş olam,
Gah dönüp çok renk ilen, hem bağ hem de bostan olam.

Gah varam bir saz olam, bir söz olam, pürsüz olam,
Geh varam imkan olam, îman olam, ihsan olam.

Dem olam, Adem olam, alem olam alemde ben,
Dem olam, bidem olam, hem nam olam, hem nan olam.

Yûnus'a Tapduk'dan, Saltuk'dan, Barak'dandır nasîb,
Çün gönülden cuş kıldı, ya ben nice pinhan olam.

Yunus şimdi bu sözü sen aşığa de aşığa,
Ki sana hem sıdk olam, hem dert, hem de derman olam.

Gah halis, gah muhlis olam, işte bu Furkan ile,
Gah Rahmanir Rahîm, ya Hayyu, ya Mennan olam.

Gah dönem bir şems olam, zerremde yüz bin arş ola,
Gah yine tuğyan olam, alemlere tufan olam.

Evveli Hu, ahiri Hu, ya Hu illa Hu olam,
Evvel ahir o kala ve men aleyha fan olam.

Yunus Emre


(Şiirin aslı)

Bu fenâ mülkinde ben niçe niçe hayrân olam
Niçe bir handân olam yâ niçe bir giryân olam

Geh feleklerde meleklerden dilekler eyleyem
Gâhı ‘Arş' u şems ile gerdün olam gerdân olam

Adımum atdum yidi dört on sekiz binden öte
Tokuzı yolda koyup şâh emrine fermân olam

Dost ferâh kıldı terâhdan ben teberrâ eyledüm
Sûretâ insân olam hem cân u hem cânân olam

Gâh bir müftî müderris gâh mümeyyiz gâh temiz
Gâh müdebbir nâkıs u geh naksıla noksân olam

Gah batn-ı Hût içinde Yûnus'ıla söyleşem
Geh çıkam ‘Arş üzere bir cân olam Selmân olam

Gâh inem esfellere şeytânıla şerler düzem
Geh çıkam ‘Arş üstine seyrân olam cevlân olam

Geh varup bir sır olam hem işidem hem söyleyem
Bir cüvân olup gehi insân olam nisyân olam

Gâh ma‘kûlât u meşrû‘ât u takrîr ü beyân
Gâhi maksûrât olam gâh sâhib-i keyvân olam

Niçe bir sûretde insân ü sıfatda cânavâr
Niçe bir dilkü olam yâ kurd u yâ arslan olam

Niçe bir tecrîd ü tefrîd ü mücerred-münferid
Niçe bir cinnî vü insî yâ niçe şeytân olam

Niçe bir ‘ışk meydânında nefs atın segirtdürem
Yâ niçe bir başumı top eyleyüp çevgân olam

Birligile bir olam birlik benümle bir ola
Geh dönem deryâ olam katre olam ‘ummân olam

Gâh duzahda yanam Firavn'ıla Hâmân'ıla
Gâh Cennet'de varam Gılmân'ıla Rıdvân olam

Gâh bir gâzî olam Efreng'ile ceng eyleyem
Geh dönem Efreng olam nisyânıla isyân olam

Gâh bir mechûl olam merdûd olam Nemrûd olam
Geh varam Ca'fer olam Tayyâr olam perrân olam

Gâh bir nâmî olam ‘ilmile kâm ıssı olam
Cehlile geh yüriyem nâ-kâm olam nâdân olam

Geh yıkam gâhî yakam yir yüzini perrân idem
Geh varam ‘Arş'a çıkam hem şâh olam sultân olam

Degmeler bu sırra irmezler ledünnîdür ‘azîz
Hızr'ı koyup yolda ben kerrûbıla gerdân olam

Niçe bir derdler ile odlara yanam yakılam
Niçe bir şâkir olam zâkir olam mihmân olam

Yâ niçe bir dostıla ol ben olam ben ol olam
Yâ niçe ırak düşem mahzûn olam ahzân olam

Terk idem nârıla hâki bâdı nârı aslına
Şeş cihetde ben çıkam bî-ten olam bî-cân olam

Niçe bir Cercîs ü Bercîs olam u Mirrîh olam
Niçe bir Câlinûs u Bukrât olam Lokmân olam

Bu tokuz arslan u yidi evren ü dört ejdehâ
Bunlarunla ceng idem Rüstem olam destân olam

Bir demî âsûde bir dem gafletile hurd u hâm
Bir demî âşüfte olam Mecnûn olam hayrân olam

Gönlümün gencine rencler irmedin bir yol bulam
Yâ Hû deryâya girem bî-reng ü bî-elvân olam

Cânile ‘ârif olup senlik ü benlik terk idem
Geh varup dilsüz olam ögsüz olam hayvân olam

Çün di dirler n'ideyin dimezse yanar cân u ten
Ben dahı dürler dökem dosta hezâr destân olam

Kâr olam bî-kâr olam ‘âriflere esrâr olam
Geh dönem gerdân olam güftâr olam Nu‘mân olam

Geh varam balçık olam geh dönüben gird-i hâk
Geh varam gevher olam yâkût olam mercân olam

Âdemîlikden çıkam uçam melekler mülkine
Levn olam bî-levn olam geh kevn olam bî-kân olam

Geh mutî' olam Hudâ'nun emrine bin cân ile
Geh dönem ‘âsî olam Mûsî olam ‘İmrân olam

Geh varam Dâvud olam çıkam Süleymân tahtına
Geh gine güm-râh olup vaslı koyup hicrân olam

Gâh zindândan çıkam âzâd olam âbâd olam
Geh gine derbân olam mahbûs olam zindân olam

Dâr olam girdâr olam ber-dâr olam Mansûr olam
Cân olam hem ten olam hem în olam hem ân olam

Geh beyâbân u harâb u geh serâb u geh türâb
Geh gine ma‘mûr olam geh çetr ü geh sayvân olam

Gâh ‘izzetle varup mü'mîn olam devletlü ben
Geh varam rükkân olam rehber olam ruhbân olam

Geh dönem hâmûş olam geh cûş idem geh hûş olam
Geh dönüp pür-rengilen hem bâg u hem bostân olam

Gâh varam bir sâz olam bir söz olam pür-sûz olam
Geh varam imkân olam îmân olam ihsân olam

Dem olam Âdem olam ‘âlem olam ‘âlemde ben
Dem olam bî-dem olam hem nâm olam hem nân olam

Yûnus'a Tapdug u Saltug u Barak'dandur nasîb
Çün gönülden cûş kıldı ben niçe pinhân olam

Yûnus imdi bu sözi sen ‘âşıka di ‘âşıka
Kim sana ben sıdk olam hem derd ü hem dermân olam

Gâh hâlis ü gâh muhlis olam uş Furkân'ıla
Gâh Rahmâni'r-Rahîm yâ Hayy u yâ Mennân olam

Geh dönem bir şems olam zerremde yüz bin ‘Arş ola
Geh yine tugyân olam ‘âlemlere tûfân olam

Evveli Hû âhiri Hû yâ Hû illâ Hû olam
Evvel âhir ol kala vü men aleyhâ fân olam

Yunus Emre

Derleme ve yorum: Zeki Çağlar